SULUSARAY ŞİFALİ KAPLICALAR

TARİHÇEMİZ



Sulusaray İlçesi daha önce Mart 1921 de Tokat` a bağlı merkezi olarak mülki taksimatta yer almıştır. 1923 depreminden sonra Sulusaray’ın büyük hasar görmesi ile İlçe merkezi Sulusaray`dan alınarak Tokat iline bağlı Çamlıbel Bucağına nakledilmiştir. Bir süre sonra 1 Haziran 1944`de Artova`ya nakli yapılarak İlçe merkezi mülki taksimatla Artova`ya bırakmıştır.

Daha sonra Sulusaray 04.07.1987 tarihinde Yeşilyurt İlçe olması ile Yeşilyurt`a kasaba olarak bağlı kalmıştır.20 Mayıs 1990 tarih ve 20523 Sayılı Resmi Gazete `de yayınlanan 3644 sayılı kanunla 12.08.1991 tarihinde Kaymakam Fatih DAMATLAR`ın göreve başlaması ile İlçe olarak fiilen ve resmen faaliyetine başlamıştır.

Sulusaray 1987 yılında bucak statüsün`de iken Bakanlar Kurulu kararı ile Belediye teşkilatını kurmuştur. Üç yıl Kasaba Belediyesi olarak hizmet vermiş ve 1990 yılında ilçe hüviyetine kavuşmuş ve bu güne kadar ilçe Belediyesi olarak Sulusaray halkına hizmet vermektedir. İlçemizin1995 yılı nüfus sayımı 5.3702000 yılı nüfus sayımı 4.160 olup okur yazar oranı % 98 dir. Orta.öğrenim ve yüksek öğrenim oranı bir hayli düşük olmasına rağmen son yıllarda bu ora yükseliş göstermektedir. İlçemizin geliri tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Endüstri ve sanayi kuruluşumuz yoktur. Genel olarak halk çok fakir ve bunun neticesinde sürekli göç veren bir yöredir.



İlçemiz tarihi antik kent Sebastapolis üzerine kurulmuştur. Bu antik kentin kuruluşu henüz kesin olarak bilinmemekle birlikte yapılan arkeolojik kazılarda ilk yerleşiminin M.Ö. 3000 yıllarında eski Tunç çağında başladığını göstermektedir. M.Ö. 2000 yılında Hitider M.Ö. 1000 yılında Frigler yöreye yerleşmişlerdir. Antik Sebastapolis kentini bazı kaynaklara göre M.Ö. 1. yüzyılda kurulduğu anlaşılmaktadır.Sulusaray isminin nerden geldiği konusunda kesin olmayan kayıtlara göre etrafı surla çevrili bir antik kent oluşundan dolayı surlusaray olarak ve ilerleyen zamanlarda sulusaray olarak bu günkü halini almıştır..



Sulusaray (Sebastopolis) Tokat il merkezine 69 km,Artova İlçe merkezine 30 km, Yeşilyurt İlçe merkezine 11 km uzaklıkta, 1990 tarihinde Yeni İlçe olmuş yerleşim yeridir. İlçe etrafı dağlarla çevrili bir ova üzerinde, Çekerek ırmağı kenarındadır.

Antik Sebastopolis kentinin kuruluşu henüz kesin olarak bilinmemektedir.Bazı kaynaklarda M.Ö.1. Yüzyılda kurulmuş olduğu kayıt edilmektedir. Roma İmparatoru Trajan zamanında (M.S. 98-117) Pontus Galaticus’la, Polemoniacus eyaletlerinden ayrılarak Capadokia eyaletine dahil edilmiştir. Bu konudaki kitabe Capadokia Valisi Arrian adına şehrin ileri gelenleri ve halkı tarafından dikilmiştir.

Sebastopolis kelime olarak Yunancadır.Sebasto;büyük,azametli; polis; şehir anlamında olup, Büyük azametli şehir demektir.Bazı kaynaklarda Heraclepolis olarak geçmektedir ki bu konuda şehrin kuzeyindeki Çekerek Irmağı üzerinde kurulu köprüde bir kitabe yer almakta olduğu belirtilmektedir. Heraclepolis,Herakles şehri anlamına gelmektedir. Heracles Yunan ve Roma mitolojisinde gücü kuveti simgeleyen yarı tanrı bir varlıktır.Bu anlamı ile Sebastopolis ile aynı manayı ifade eder.

Sulusaray Sebastopolis hakkında Vitali CUİNET(1880-1892)yılları arasırdaki gezi ve incelemsinden “La Turkie d’Asie Geographie Administrati ve Statistikue destoriptive et Raisonnee de Chakue province de L’ asi Mineure”adlı eserinde şöyle bahsedilmiktedir.Sulusaray Pompe tarafından kurulmuştur.Mithridat Eupator’un savaşlar sonucu Pompe’ye yenilip Sulusaray’ı yakıp yıktığı zaman kendisi tarafından tekrar burasını imar edip Nicopolis ve Sebastopolis şehri olarak kurduğunu ,halen toprak altında kalan kent Timur Anadolu ‘ya geldiğinde halkın kendisine karşı koymaları nedeniyle tekrar yakılıp yıkıldığı zannedilmektedir.Bu harebeler üzerine kurulan Sulusaray ilçesi ismini her halde saray harabeleri arasından kaynayan kükürtlü bir sudan almaktadır.Buranın ev inşaatlarında çokc güzel işçilikle bütün heykeller ,başlar,kollar ve yazılı levhalar kullanılmıştır.Tarlasını süren çiftçinin sabanına içi altın ve gümüş para dolu antika vazoların takılması ve bulunması olağandır.O günlerden bu günlere kadar burularda düzenli çalışma yapılmamıştır.Ancak 1987 yılında Tokat Müze Müdürlüğünce yapılan kurtarma ve sondaj kazıları sonucunda elde edilen verilerle daha önce ortaya çıkmış bulunan mimari parçalar değerlendirildiğinde kentin Hellenistik,Roma ve Bizans döneminde önemli bir yerleşim alanı olduğu anlaşılmaktadır.

Comana Pontika da (Antik Tokat) yapılan yüzeysel araştırmalar sonucu elde edilen buluntular ile büyük benzerlik göstermektedir.İlçemizde 1987 yılında yapılan kazılar esnasında bulunan tarihi eserlerin bir kısmı Tokat Müzesinde sergilenmektedir. Bir kısmı ilçemizde bulunan açık hava müzesinde muhafaza edilmektedir.

Sulusaray İlçesi daha önce Mart 1921 de Tokat’a bağlı merkezi olarak mülki taksimatta yer almıştır. 1923 depreminden sonra Sulusaray’ın büyük hasar görmesi ile İlçe merkezi Sulusaray’dan alınarak Tokat iline bağlı Çamlıbel Bucağına nakledilmiştir. Bir süre sonra 1 haziran 1944’de Artova’ya nakli yapılarak İlçe merkezi mülki taksimat’ta yerini Artova’ya bırakmıştır.

Daha sonra Sulusaray 04.07.1987 tarihinde Yeşilyurt İlçe olması ile Yeşilyurt’a kasaba olarak bağlı kalmıştır.20 Mayıs 1990 tarih ve 20523 Sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanan 3644 sayılı kanunla 12.08.1991 tarihinde Kaymakam Fatih DAMATLAR’ın göreve başlaması ile İlçe olarak fiilen ve resmen faaliyetine başlamıştır.

TAPINAK

Kentin kuzey doğusunda sur duvarlarına yakın yerde kazılar sonunda çıkarılan durumu ile doğu –batı yönünde yarım daire biçiminde büyük bir apsisli,güney tarafında dıştan köşeli,içten yarım daire formlu daha küçük apsisli bir yapıdır.Duvarlar blokaj sistemle işten ve dıştan taş arasında moloz malzeme ile örtülmüştür.Tapınağın kazısı tamamen tamamlanmamış olduğundan kime adandığı tespit edilememiştir.

HAMAM

Antik kentin doğu tarafındadır.Yapılan kazılar sonucunda ön planda toprak zeminli yangın izi görülen,moloz taş duvarla bölüm açığa çıkartılmıştır. Daha sonra kesme taşlarla gerçekleştirilmiş iç kısımlara doğru üçer kademe yapan iki ayakla,bu ayakların arasında konumlandırılmış iki sütun kaidesi vardır. Kaidelerden biri halen yerinde olup,diğeri köylüler tarafından yerinden alınmıştır. Halen duvarlarında kükürt izleri bulunan hamamın antik çağda bugün ilçenin 3 Km. güneybatısında faaliyetini sürdüren kaplıcanın suyu ile çalıştığı kuvvetli bir ihtimaldir.


ŞEHİR SURLARI

Kentin doğusunda yapılan kazılarda l7 m. Boyunda açığa çıkartılan duvar kalıntısı çok büyük blok kesme taşlarla harç kullanılmadan gerçekleştirilmiştir. Duvarı destekleyen iki adet dörtgen payanda görülmektedir. Ayrıca duvar yüzeyinde iki adet mazgal açıklık bulunmaktadır.

SEBASTOPOLİS AÇIK HAVA MÜZESİ

1987 yılında sondaj ve kurtarma çalışmaları sırasında Tokat Müzesi Müdürlüğünce çıkarılan mimari parçaların ve diğer tarihi eserlerin uygun bir yerde sergilenmesi kararlaştırılmıştır. İlçe Belediyesinin gösterdiği ve şu andaki Hükümet Konağının yanındaki uygun görülen bir alanda eserler toplanarak yerli ve yabancı turistlerin ziyaretine sunulmuştur.

COĞRAFİ BİLGİLER
Sulusaray ilçesi Orta Karadeniz Bölgesi içerisinde bulunan Tokat Vilayetine bağlı bir ilçedir.Doğusunda Yeşilyurt ilçesi Batısında Yozgat ili Kadışehri ilçesi- Güneyinde Sivas ili Yıldızeli ilçesi – Kuzeyinde Artova ilçesi toprakları ile sınır komşudur. İlçemiz Sulusaray ekvator olarak 40 derece enlem 36 derece boylam paralellerindedir. Nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 4483’dür. Tokat il merkezine uzaklığı 69 km. dir. En yakın ilçe Yeşilyurt ilçesi olup,uzaklığı ise 11 km.dir.

İKLİM

İlçemiz Karadeniz Bölgesine bağlı olup, meteor olarak stratejik olması nedeniyle hem İç Anadolu bölgesi iklimi, hem de Karadeniz iklimi hakimdir.Ekvator olarak (40 derece) enlem (36 derece ) boylam paralellerindedir. İstasyonumuzun yüksekliği l034 metre olup, iklim olarak yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve sert bir iklim hakimdir. Yağışlar kış ve ilkbahar aylarında olur. Yazları yağış çok az Haziran,Temmuz ve Ağustos aylarında az yağış kaydedilir. 3 yıllık yağış ortalaması 400-450 kg. civarındadır. Kışın kar 10-11.nci aylarda başlar.Bazen yükseklerde 60-70 cm. ye kadar yükselir. Şubat ve Mart aylarında kar erimeye başlar Mart ,Nisan ve Mayıs aylarında bol yağmur yağar. Kışları hava çok sert ve yağışlı geçer. Sıcaklık minimum eksi 30 dereceye kadar iner. Maksimum l-2 derece ortalama – 4 – 5 derece olur. En sıcak ay ortalaması l8-20 derece son üç yıllık meteorolojik değerlendirmelere göre en sıcak ay en soğuk ay ortalamaları arasında l4-l5 fark görülüp, nispi nem oranı 55 dir.Rüzgar en çok Kuzey doğudan poyraz rüzgarı eser. Bu rüzgar serin ve nemlidir. Güneyden esen lodos ikinci derece esen rüzgardır. Bazen çok sert esip fırtınaya dönüşür. Haziran-Temmuz aylarında sık görülür. Temmuzdaki esintileri ziraat bakımından çok tehlikelidir. Halk dilinde ters yel denilen bu rüzgar ekili hububat ve baklagillerde döllenme zamanı olduğu için yakıcı esintisi bitkilere çok zarar verir. Bazen de ilçemizde fırtınaya ve kasırgaya dönüştüğü müşahede edilmiştir.

İDARİ YAPI
İlçeye bağlı bir kasaba ve l3 köy bulunmaktadır. İlçe,Kasaba ve köylerin genel olarak yerleşim durumu iyidir.Toplu haldedirler.Mezra ve oba bağlılığı yoktur.
EKONOMİ :İlçemizde tarım ve hayvancılık normal durumdadır. Tarım ve hayvancılıkla ilgili sanayi alanı yoktur. Küçük meslek teşekkülleri vardır.

SOSYAL DURUM:İlçemizde konut problemi büyük ölçüdedir.Modern ve betonarma yapılar yok denecek kadar azdır. Türkiye ortalamasının henüz çok gerisinde seyretmektedir. İlçemizde toplum hayatını etkileyen temel öğelerden birincisi coğrafi konum ve alt yapı hizmetlerinin gelişmemiş olması, ikincisi de toplumun eğitim düzeyinin düşük olması,üçüncüsü ise, yöre halkının fakir olması,toprağın verimsizliği,iş sahalarının azlığı coğrafi konum açısından ilerlemeyi büyük bir şekilde etkilemektedir.İlçemizin küçük ve gelişmemiş bir yerleşim merkezi olması dolayısıyla alt yapı eksikliklerinin oluşu sosyal hayatı menfi yönden etkilediği gibi toprağında verimliliğinin az olması neticesinde ailelerin ekonomik durumu Türkiye Devlet İstatistik verilerine göre vasatın çok altında olduğu görülmektedir.Zirai sahada da çiftçilerin makineleşmemiş durumları ticari hayatı da hareketsiz kılmaktadır.Bundan dolayı sosyal durumun sosyal yaşantıya etkili olabilmesi için modern tekniğin getirdiği kolaylıklardan yararlanmalıdır.

Yöremizde çalışma hayatı genellikle zirai karakterlidir. İlçemizde sosyal hareketlilik yaz mevsimlerinde biraz rahatlar, kış mevsimlerinde ise, biraz daha sıkıntılı durum meydana gelmektedir.Yöre halkının tarla ziraatından başka iş sahalarının olmaması çalışma ortamını sağlamadığından yöre halkı gurbete gitmek zorunda kaldığı gözlenmektedir.Çevremizde sanayi ve inşaat alanı bulunmadığından çalışma ortamı azdır. Bu da yörenin sosyal durumunu etkilemektedir.İlçemizde aşiretler,şeyhler ve ağalar yoktur. Halkı kendi normal çalışma ve iş hayatını sürdürmektedir.